آرشیو دروس خارج فقه آیت الله شیخ محمد تقی شهیدی پور زنجانی 95-94

موضوع: حجّ/مناسک منی /حلق منجرّ به إدماء

(مسأله 405): من أراد الحلق و علم أن الحلاق یجرح رأسه فعلیه أن یقصر اوّلا ثمّ یحلق.

آقای خوئی فرموده است:

اگر مکلّف بداند که اگر حلق انجام دهد، موجب جراحت سر او و خارج شدن خون خواهد شد، باید ابتدا تقصیر کند و سپس اگر خواست می تواند حلق نیز نماید.

و لکن این مطلب ایشان اشکالاتی دارد:

اشکال أوّل:

اطلاقی در دلیل حرمت إخراج دم بر محرم نمی باشد به گونه ای که شامل مقام نیز بشود؛ عمده روایاتی که در مورد إخراج دم می باشد، عبارت است از؛

منها: صحیحه معاویه بن عمّار:

قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْمُحْرِمِ کَیْفَ یَحُکُّ رَأْسَهُ قَالَ بِأَظَافِیرِهِ مَا لَمْ یُدْمِ أَوْ یَقْطَعِ الشَّعْرَ.

حضرت می فرماید: با شدّت سر خود را نخراند که موجب خونریزی و یا افتادن مو بشود، بلکه با سر ناخن بخاراند به گونه ای که منجرّ به خونریزی و قطع شعر رأس نشود.

و از این روایت بیش از حرمت إدمائی که نتیجه حک الرأس می باشد، استفاده نمی شود و اطلاقی نسبت به إدمائی که مقدّمه مستحبّ باشد، ندارد، فضلاً عن الواجب.

منها: صحیحه عمر بن یزید:

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ: لَا بَأْسَ بِحَکِّ الرَّأْسِ وَ اللِّحْیَهِ مَا لَمْ یُلْقِ الشِّعْرَ وَ بِحَکِّ الْجَسَدِ مَا لَمْ یُدْمِهِ.

منها: صحیحه الحلبیّ:

قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْمُحْرِمِ یَسْتَاکُ قَالَ نَعَمْ وَ لَا یُدْمِی.

این روایت به قرینه روایت دیگر که تجویز مسواک برای محرم می کند و اگر چه موجب خونریزی بشود (و إن أدمی)، حمل بر فرض علم به إدماء شده است.

ص: 1